Bài viết trên Báo Nhân Dân – Đăng ngày 11/03/2016
NDĐT – Khi vấn đề quản trị minh bạch trong doanh nghiệp còn mơ hồ trong môi trường kinh doanh ở Việt Nam; những quy tắc ứng xử trong kinh doanh còn giáo điều và khuôn mẫu, ông Nguyễn Quang Huân – Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và Tư vấn Hà Long đã “đi trước đón đầu” vừa thành lập chi bộ trong công ty, vừa xây dựng cho mình những quy tắc ứng xử trong kinh doanh, trở thành công ty đầu tiên ở Việt Nam cam kết minh bạch theo hướng dẫn liêm chính của Ngân hàng Thế giới, định hướng cho doanh nghiệp mình phát triển gắn với trách nhiệm xã hội.
Không săn lùng lợi nhuận bằng mọi cách…
Giám đốc Nguyễn Quang Huân.
Không quá gập ghềnh, không gặp nhiều gian khó trong con đường sự nghiệp, Nguyễn Quang Huân đi lên bằng khả năng sáng tạo và nắm bắt cơ hội. Tốt nghiệp khoa Chế tạo máy, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, chàng kỹ sư trẻ Nguyễn Quang Huân được phân công về công tác tại Công ty Cấp nước Hải Phòng. Sớm thể hiện được năng lực làm việc, một thời gian sau anh tham gia vào một dự án của Phần Lan.
Trong quá trình đó, Nguyễn Quang Huân có cơ hội học tiếng Anh, học thêm kỹ thuật cấp nước. Năm 1996, anh sang Phần Lan học về quản lý chuyên ngành nước và môi trường. Về nước, anh tiếp tục học thêm về quản trị doanh nghiệp. Năm 2000, anh lên Hà Nội làm việc cho một công ty tư vấn (thuộc Bộ Xây dựng). Với mong muốn được phát huy hết khả năng của mình, đóng góp nhiều hơn nữa cho cộng đồng, năm 2001, Nguyễn Quang Huân đã rời vị trí trong công ty nhà nước để đứng ra thành lập Công ty Cổ phần Đầu tư và Tư vấn Hà Long (Halcom) với hai lĩnh vực chính: tư vấn và đầu tư. Lúc bấy giờ trong suy nghĩ của anh đơn giản là, tìm kiếm cơ hội phát triển tốt hơn và được thể hiện những ý tưởng mới nhanh hơn.
Giám đốc Nguyễn Quang Huân: “Không săn lùng lợi nhuận bằng mọi giá”.
Thời điểm này, các tổ chức trên thế giới hỗ trợ vốn ODA vào Việt Nam rất hiệu quả. Họ khuyến khích các công ty tư nhân tham gia thực hiện cùng, cử chuyên gia sang đào tạo bài bản, hợp tác lâu dài và bền vững. Đặc biệt, về lĩnh vực tư vấn, họ luôn tạo điều kiện để các doanh nghiệp có cơ hội giao lưu phát triển.
Mặt khác, lĩnh vực phát triển hạ tầng với các chính sách an toàn xã hội khi đó rất cần những doanh nghiệp có năng lực, trong khi đó có quá ít những “chiến binh” dám đương đầu với thử thách của sự hội nhập và giao lưu với các tổ chức nước ngoài.
Nằm trong số ít doanh nghiệp tư nhân mạo hiểm lúc đó, Halcom dường như đã “có đất dụng võ”, có đủ kinh nghiệm, uy tín để kịp thời bắt nhịp và cạnh trạnh song phẳng với các công ty quốc tế. Thuyền trưởng Nguyễn Quang Huân lúc đó chỉ có một tâm niệm: Xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, không tham nhũng. Đặc biệt, việc thành lập doanh nghiệp là để anh được thỏa sức sáng tạo, tạo công ăn việc làm cho người lao động và là cách để sống ý nghĩa và có ích và “không săn lùng lợi nhuận bằng mọi cách”.
Khi Bí thư chi bộ cam kết với Ngân hàng thế giới
Nhiều năm tham gia công tác tư vấn, hoạt động trong lĩnh vực phát triển các dự án ODA về phát triển hạ tầng đô thị và xóa đói giảm nghèo, Tổng giám đốc Nguyễn Quang Huân đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu – làm cơ sở để “chèo lái” Công ty theo hướng phát triển bền vững, thể hiện tính cam kết và minh bạch trong kinh doanh; từ đó có điều kiện đóng góp thật nhiều cho cộng đồng, xã hội.
Cho đến hôm nay, những bước đi của Halcom với rất nhiều dự án tham gia tư vấn, liên doanh đều có những hiệu quả nhất định. Có thể thấy điều đó khi nhìn vào sự phát triển của công ty. khi mới thành lập với số vốn ít ỏi, từ một vài tỉnh đến nay mở rộng ra hơn 40 tỉnh thành trong cả nước. Cùng với tiến trình đổi mới của đất nước, suốt 15 năm qua, với những nỗ lực không ngừng để vượt qua nhiều khó khăn, bằng sức mạnh nội tại và bản lĩnh đối đầu trước sóng gió, công ty tiếp tục phát triển.
Có một điều đặc biệt ở vị doanh nhân này mà có người từng cho anh là “hâm, khùng”. Đó là từ lúc mới thành lập, anh đã xây dựng Công ty có một mô hình tổ chức về đoàn thể giống một doanh nghiệp nhà nước. Công ty này cũng có chi bộ (anh Huân làm Bí thư), đoàn thanh niên, công đoàn… Giải thích về cơ cấu này, vị tổng giám đốc chia sẻ: “ Quan điểm của tôi là đã làm ăn thì đàng hoàng, tử tế. Và việc thành lập chi bộ trong công ty sẽ giúp rèn luyện mỗi cán bộ công nhân của mình tốt hơn, xây dựng được môi trường làm việc nghiêm túc và đoàn kết hơn về mặt con người, chế độ tuyển dụng, chăm sóc cán bộ công nhân viên… Có rất nhiều những người giỏi trong công ty nhà nước muốn ra ngoài làm việc đã là đảng viên. Khi họ đến với chúng tôi, họ cần có một môi trường để tiếp tục sinh hoạt, chúng tôi trân trọng và mong muốn tạo điều kiện tốt nhất…”
Để phát triển bền vững và định vị thương hiệu, khi mà môi trường kinh doanh ngày một mở, sự minh bạch là yêu cầu tất yếu để doanh nghiệp Việt tồn tại. Nắm được vấn đề này, Nguyễn Quang Huân đã định hướng cho công ty một lối đi riêng nhưng phù hợp với xu hướng và những cam kết trong hợp tác quốc tế.
Ra mắt bộ quy tắc ứng xử của Halcom
Theo đó, Halcom là doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam cam kết với Ngân hàng Thế giới thực hiện chương trình tuân thủ doanh nghiệp (CCP) theo hướng dẫn liêm chính của Ngân hàng thế giới và cũng là doanh nghiệp đầu tiên ở Việt Nam có bộ quy tắc ứng xử trong kinh doanh một cách bài bản và chuyên nghiệp.
Những nội dung của bộ quy tắc ứng xử đó hết sức cụ thể mà đối với nhiều doanh nghiệp khác thì làm vậy giống như “mua dây buộc mình”. Ví dụ như như nghiêm cấm bất kỳ hành vi lừa dối nào để đạt mục đích tài chính hay trục lợi cá nhân, không nhận hoa hồng hay lại quả khi thực hiện hợp đồng mua bán dưới bất kỳ hình thức nào.
Bộ quy tắc ứng xử nêu rõ: “Chúng ta không nên ký kết một hợp đồng chỉ định thầu nếu hợp đồng đó được cung cấp hoặc dựa trên mối quan hệ hay tình huống đặc biệt. Tương tự như vậy, nếu phía đối tác mong muốn nhận được điều gì đó khi ký hợp đồng, dù nó được thể hiện rõ rang hay không thì chúng ta không nên tham gia vào hợp đồng đó”.
Nói không với “hoa hồng” và những kiểu làm ăn móc ngoặc thiếu minh bạch, Nguyễn Quang Huân chấp nhận có thể mất đi một số hợp đồng để hướng tới sự minh bạch và liêm chính như một cách để doanh nghiệp phát triển bền vững.
Công ty có một chức danh nghe rất lạ ở Việt Nam: giám đốc Liêm chính – một nhân sự cao cấp để báo cáo những vấn đề liên quan đến đạo đức lên HĐQT.
Với kinh nghiệm thành công trong công tác tư vấn thực hiện nhiều dự án ODA của Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Nguyễn Quang Huân khẳng định: “Chúng tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc làm cầu nối giữa người dân, chính quyền và nhà tài trợ, giúp đẩy nhanh tiến độ dự án, bảo đảm hiệu quả hoạt động, đồng thời vẫn giữ gìn được môi trường cũng như vấn đề an sinh xã hội. Đây cũng là lý do công ty đã và đang cung cấp các dịch vụ tư vấn thông qua hàng trăm hợp đồng cho các dự án lớn nhỏ do WB và ADB tài trợ”.
Trong đó, dự án liên quan đến cấp nước sạch, nước sạch an toàn chính là mối quan tâm hàng đầu của đơn vị những năm qua. Môi trường nước ô nhiễm, sự cấp thiết của cuộc sống là nguồn nước sạch, đồng thời nâng cao sự hiểu biết của người dân để bảo vệ sức khỏe, chính là điều mà vị doanh nhân luôn đặt ra trong quá trình làm việc. Công ty đã đầu tư xây dựng một nhà máy nước sạch ở Bắc Ninh chấp nhận còn lâu mới hoàn được vốn để người nông dân có nước sạch dùng.
Nguyễn Quang Huân muốn xây nhiều nhà máy như vậy ở các vùng nông thô, miền núi và dự định sẽ làm ra thứ nước máy đủ tiểu chuẩn quốc tế để có thể uống trực tiếp.
Những trăn trở của vị doanh nhân này về một môi trường xanh, một nguồn nước sạch cho người dân trên cả nước đã, đang và tiếp tục được anh và cộng sự biến thành hiện thực thông qua các dự án tư vấn và trực tiếp đầu tư.
HÀ VÂN